Mongolië: slapen in een ger in een steppelandschap

Na op zondag uit mijn bed te zijn gegaan en iets te hebben gegeten moest ik heel snel een beslissing nemen wat voor tour ik zou gaan doen. Het was mijn bedoeling om de hele dag een beetje te gaan relaxen en bijkomen van de treinreis. Dan wilde ik op maandag een vijfdaagse trip doen door het binnenland van Mongolië. Echter liep het iets anders dan ik had voorspeld. Er was een Nederlands stel, Peerke en Lotte uit Den Bosch, die net zoals ik op zaterdagochtend de trein zouden pakken naar Beijing en die binnen een uur weggingen voor een zesdaagse trip tot vrijdag. Dit was voor mij perfect gezien de tijd die ik heb in Mongolië, dus heb ik uiteindelijk besloten om mee te gaan, waardoor de kosten zowel voor hun als voor mij lager zouden zijn... Dit betekende wel dat ik na meer dan een week helaas afscheid moest nemen van Thomas en Jorn die de dag erna een driedaagse tour zouden gaan doen, omdat hun al op donderdag de trein naar China zouden nemen. Misschien dat we elkaar nog spreken in Beijing...
Hetgeen wat mij vooral overhaalde om mee te gaan was het feit dat we naar een soort semi-Gobi woestijn gedeelte zouden gaan. Helaas is mijn tijd te kort om naar de echte Gobi woestijn te gaan, omdat het al vier dagen rijden is om in de woestijn zelf te komen vanaf Ulaanbaatar.
Zo rond half 3 zijn we met ze drieën, de gids Yara en onze chauffeur op weg gegaan om het binnenland te bekijken van Mongolië en om te kijken hoe de Mongoolse bevolking leeft in de traditionele ger. Het zou ongeveer 5 uur duren voordat we op onze bestemming zouden zijn dat op ongeveer 200 kilometer ligt van Ulaanbaatar. Het verkeer in de hoofdstad, die al de helft van de in totaal 3 miljoen inwoners van het land telt, stond echter totaal vast, waardoor het ons alleen al 2 uur kostte om Ulaanbaatar uit te komen! Op de weg naar onze slaapplaats was het uitzicht over het Mongoolse landschap haast betoverend. Zulke lege vlaktes, met oneindige steppes (een landschap, wat als kenmerk heeft dat er alleen maar gras groeit met af en toe een paar iets grotere grasplaggen, maar zonder bomen) en de bergen op de achtergrond. Het werd voor de chauffeur een hele uitdaging om op de A2 van Mongolië de kuilen uit de weg te gaan en de overstekende koeien, geiten en paarden te ontwijken. Uiteindelijk kwamen we rond 10 uur, na 7,5 uur in de auto te hebben gezeten, bij de familie aan waar we de nacht zouden doorbrengen.
Wat een cultuurverschil is het leven van deze familie in hun ger, vergeleken met ons leven in Nederland. Een ger, een soort grote tent, is hun keuken, woonkamer en slaapkamer ineen. Het leek alleen veel groter en er stond veel meer in dan dat je eigenlijk zou denken als je zo'n ger van buiten ziet. Bij het binnen treden van de ger bleken er meteen een paar traditionele gebruiken te zijn die wij ons aan moesten leren. Als je binnenkomt bij een familie is het gebruikelijk om een keer hoi in het Mongools te zeggen, sainbaina. Ook is het gebruikelijk dat de gasten aan de westkant van de ger gaan zitten en de gastheren aan de oostkant. Nou zou je denken van hoe weet je nou waar het oosten en waar het westen is, maar dat is heel simpel aangezien de kleine ingang van de ger, altijd aan de zuidkant is. Het is eveneens zeer ongewenst om naar het noorden te wijzen. Na deze introductie kregen we een schaaltje 'Yurk' melk aangeboden. Dit is een zeer veel gedronken drankje in Mongolië wat in het Nederlands gewoon melk van het paard is. Je kan Yurk melk het beste vergelijken met zure melk, maar dan zonder klonten...
Na onze spullen in onze eigen ger te hebben gelegd en ons enigszins warmer te hebben aangekleed, het kan hier in de avond en in de nacht flink afkoelen, zijn we terug gegaan naar de ger om te eten. Yara had pasta voor ons gemaakt en Peerke en ik hadden nog geholpen met het klaar maken van de paardenmelk. De melk zat in een grote bus en moest constant heen en weer geklopt worden totdat de melk vloeibaarder is om het te drinken. Een etikette bij het eten in Mongolië is dat de man eerst het eten krijgt en daarna pas de vrouw. Dit omdat de man een hoger aanzien en respect heeft vergeleken met de vrouw. Na het eten zijn we op tijd gaan slapen, gezien de lange reisdag en de vele indrukken. Nog een opmerkelijk feitje is de toilet die eigenlijk niet aanwezig is. Hoewel, er is een soort oud Hollands poephuis. In Nederland stonden deze vroeger boven de sloot, maar hier is er een groot gat gegraven waarin het valt. Als je steeds dichterbij het poephuis komt ruik je de geur al, waardoor je meteen niet meer hoeft. Ik ben benieuwd hoe dit de rest van de 6 dagen gaat.

Na rond half 9 wakker te zijn geworden in de ger en onze spullen, waaronder onze slaapzak, weer ingepakt te hebben kregen we ontbijt. Een paar broodjes met van alles erop. Na dit ontbijt stond het kameelrijden door de mooie open steppe vlakte op het programma. We hebben een uur lang door het landschap gereden, vele mooie foto's gemaakt en genoten van het weidse uitzicht. De kamelen zaten niet aan elkaar vast wat wel het geval was toen ik kameel gereden heb in Marokko, maar we moesten elkaars kameel mee trekken. Mijn kameel was hierin enigszins koppig, waardoor Lotte er een zware kluif aan had om de kameel in bedwang te houden. Onderweg kwamen we onder anderen allemaal botten, gebitten en zelfs hele schedels tegen. De schedels en andere resten waren vooral van de overleden paarden en kamelen.
Na de mooie rit kwamen we terug bij de ger, waar de gastvrouw voor ons deegkoekjes gemaakt had in de frituur. De pan met heet vet, werd warm gehouden op een soort kachel die gestookt werd met al het afval wat er is, maar vooral met kamelenpoep. We vroegen nog aan Yara of dit een rijke familie is gezien her feit dat ze zoveel kamelen, 4 stuks, paarden, 40 stuks en schapen, 150, hebben. Dit was inderdaad het geval en de meeste van deze dieren leefde gewoon in het vrij in het land eind. In Mongolië zijn er zoveel paarden vergeleken met de bevolking, dat er op elke inwoner 13 paarden zijn!
Na de familie gedag te hebben gezegd zijn we weer in de auto gegaan op weg naar onze volgende bestemming. We vertrokken rond 11 uur en na eerst weer een tijdje op de A2 te hebben gereden vervolgden we onze weg op de N-wegen van Mongolië. Dit zijn echter onverharde wegen die zijn ontstaan omdat de auto's hier vaak hebben gereden. Je zou het heel goed kunnen vergelijken met de hazenpaden in Nederland. Onderweg zijn we gestopt om te lunchen. Yara had rijst voorons klaar gemaakt 's morgens waardoor het een heerlijke picknick werd. Heerlijk om op een kleed in Mongolië te zitten met helemaal niks om je heen... Alleen rust en een heleboel insecten. De krekel bijvoorbeeld had ik nog nooit in het echt gezien, maar alleen gehoord. Hier zie je ze juist heel veel doordat het gras niet hoog is en je ze daarom telkens heen en weer ziet vliegen als je over het gras heen loopt. Na de picknicklunch zijn we weer verder gegaan en rond drie uur kwamen we aan in Orkhon valley National Park in het westen van Mongolië. Bij een korte stop konden we genieten van de natuur en de rivier die door het landschap heen meandert. Speciaal voor de toeristen kon je nog boogschieten, wat nog een paar leuke foto's opleverde.
Rond 6 uur kwamen we uiteindelijk aan bij de familie waar wij de aankomende twee nachten door zouden brengen. Hier stonden echter meerdere auto's van Golden Gobi hostel, dus zouden we hier gaan eten en uiteindelijk een klein stukje verderop bij een andere familie gaan slapen. Bij aankomst wordt, net zoals de dag ervoor, verwelkomt door de familie. Dit keer kregen we geen paardenmelk, maar warme jak melk. Een jak is een soort harige koe. De warme jak melk smaakte iets beter dan de paardenmelk, maar je kan het uit beleefdheid niet weigeren. Ook kregen we nog een soort steenrots, die je ook kon eten, maar waar je je tanden bijna op breekt. Aaruul is gemaakt van gedroogd jakmelk...
Na de korte kennismaking werden we gevraagd of we mee wilden gaan om te kijken bij een worstelwedstrijd in het teken van het Nadeem festival in een dorpje verderop. Wij zijn uiteraard heen gegaan, alleen was het worstelen, een van de drie nationale sporten van Mongolië naast boogschieten en paardenraces, waren echter al afgelopen. Wel konden we de afscheidsceremonie nog zien waarbij iedereen ging zingen met elkaar. Zoals ik al gehoord had van Yara is zingen heel belangrijk in de Mongoolse cultuur.
Terug naar de familie, een heerlijke vleessoep gegeten en uiteindelijk naar onze eigen ger gegaan. Hier was het de bedoeling om met ze drieën een biertje en een wodka te gaan drinken onder het genot van een spelletje, maar Yara en onze chauffeur kwamen er gezellig bijzitten met een biertje en een wodka. Al snel werd gevraagd of de andere chauffeur en gids er ook bij mochten zitten dus werd het nog een gezellige boel. Zoals ik al schreef is zingen erg belangrijk in Mongolië en als de Mongoolse mensen alcohol op hebben gaan willen ze nog meer zingen. Zo begonnen de chauffeurs dus te zingen in het Mongools en werd het een dolle boel. Wij ook zingen in het Nederlands en zelfs het volkslied gezongen! Gezien het geluid wat wij produceerde kwamen de gasten van de andere gids en chauffeur, twee Amerikaanse dames, ons ook vergezellen en moesten ook hun een liedje zingen en wel het volkslied van Amerika! Nadat al het drinken op was, de kachel bijna uit was, besloten we om te gaan slapen.
Het was echter volle maan met een mooie sterrenhemel dus besloten Peerke en ik, buiten te slapen. Hoewel de Mongoolse gidsen en chauffeurs ons voor gek verklaarde vanwege de kou, was het een fantastische ervaring. Op een soort matje, in je slaapzak met drie dekens over je heen heb ik heerlijk geslapen. Het is fascinerend om in het eindeloze landschap van Mongolië buiten te slapen met de sterrenhemel en de volle maan als plafond... We werden wel gewaarschuwd om oordoppen in te doen zodat er geen insecten in je oor kunnen kruipen!
's Morgens werden we half gewekt door de zon die op kwam, wat mooi was om te zien... Wat een ervaring!

Op dag 3 zijn er wel een aantal dingen waar je over na gaat denken en waar je het met de drieën over hebt, ondanks dat je elkaar nog maar kort kent... Een van die dingen is het feit dat wassen niet gemakkelijk is en douchen al helemaal uit den boze is. Het andere belangrijke punt is de toilet... Uiteindelijk kan een mens het toch niet zo lang ophouden dus zoek je toch maar het poephuis op, of een zeer goede rots. Het is hier echt zes dagen 'back to basic', net zoals in het programma van Johnny de Mol!
Rond 11 uur zijn we ter paard op weg gegaan naar het dorpje verderop waar vandaag het jaarlijks terugkerende Jak festival plaats zou vinden. Heel toevallig hadden wij dus het geluk om dit unieke evenement van dichtbij mee te maken! Maar eerst moesten we hier dus per paard heen zien te komen. Het was ongeveer een afstand van 5 à 6 kilometer. Daar waar ik nog niet zoveel paard heb gereden in mijn leven en ik zelf niet heel veel heb met paarden, was het hier in Mongolië heel anders. We gingen samen met de twee Amerikaanse dames op pad naar het dorp en het paardrijden ging mij echt heel goed af. Terwijl de andere elkaar moesten vast houden en stapvoets verder gingen, mocht ik alleen verder in draf! Aangekomen bij het dorp was de openingceremonie net begonnen. Je moet het natuurlijk wel zo zien dat er niet een duidelijke planning is zoals in Nederland bij een festival. Ze beginnen met iets wanneer ze er klaar voor zijn en dat kan soms wel even duren... De jak die symbool staat voor deze regio in Mongolië, stond de hele dag in het middelpunt van de belangstelling. Na de openingsdans kwamen de jaks in de ring om te laten zien aan de mensen voordat de jakrace zou beginnen. Ze gingen een parcours afleggen van 4 kilometer. Het is heel hilarisch om te zien hoe de mensen op een jak rijden, want een jak is en blijft een koe en het is totaal anders dan bij een paard. Iedereen spoedde zich naar de finish om te kijken wie er zou winnen. Na de jakrace was het de beurt aan de jakrodeo. Er werd in een grote kudde wilde jaks eentje gevangen en dan werd een ervaren jakrijder op zijn rug gezet, zonder zadel. Het beest kreeg een schop en werd losgelaten en dan moesten ze zo lang mogelijk op de rug blijven zitten. De een viel er al snel af terwijl de andere heel lang op het beest kom blijven zitten. Na ondertussen geluncht te hebben en een klein dutje te hebben gedaan, begon het hoogtepunt van het jak festival, het jakpolo! Polo zoals ze het spelen met paarden, maar dan dit keer met jaks! Echt fantastisch mooi om dit te zien. Het is zo'n verschrikkelijk andere wereld dan waarin wij leven en het lijkt soms wel of de tijd hier heel lang heeft stil gestaan, maar wat is juist wat dit land zijn charme geeft...
Na de jakpolo gingen we weer terug op weg naar onze gers. We mochten dus weer paardrijden en dat vond ik wel erg leuk! Heerlijk met mijn paard op draf en in galop door het mooie landschap van Mongolië! De paardenman die al de twee Amerikaanse dames op sleeptouw had, moest onderweg nog een paard ophalen, dus mocht ik het laatste stuk zelfs met twee paarden afleggen! Het was jammer dat we alweer zo snel bij de gers waren... Maar dit was er een hele leuke ervaring en wie had gedacht dat ik het zo leuk zou vinden?! Ik niet in ieder geval...
Zoals ik al zei is een douche niet aanwezig. We besloten dus om naar de rivier te gaan en om daar te gaan zwemmen en ons te gaan wassen... Het water in de rivier was niet heel warm, maar wat kan het een genot zijn om jezelf heerlijk in de vrije natuur te wassen en schoon te maken na een paar dagen niet gedoucht te hebben! Nadat we weer terug waren gegaan zijn we met ze vijven yahtzee gaan spelen en hebben we gegeten en hout gesprokkeld. We hadden die avond ervoor het geweldige idee om een groot kampvuur te maken, dus zo gezegd zo gedaan. Hierna nog gevoetbald en gevolleybald, voordat het echt donker begon te worden. De chauffeur en de andere gids hadden in het dorp wodka en bier gekocht dus het voorspelde een goede avond. En dat werd het ook! Het was zo leuk, mooi en vooral genieten geblazen... Bij ons gerkamp waren ook nog vier Franse die ons vergezelde en uiteraard de Mongoolse mensen zelf. Later kwamen er zelfs nog mensen van een ander gerkamp met een Nederlands stel en een paar Denen. Voor de nieuwkomers, de Fransen en de Denen, was het hun beurt nog om hun volkslied te zingen. Verder was het heel veel zingen, dansen en proosten wat de klok sloeg. Er werd ook een grote box neergezet met een accu erin, waarop ze de hele tijd Mongoolse popmuziek aan het spelen waren! Het was dus echt een nachtclub in de openlucht! Nadat al het hout en de drank op was hebben we alles opgeruimd en zijn we naar onze ger gegaan om te slapen. Als je in een land zoals dit ben is de tijd niet belangrijk dus heb ik mijn horloge afgedaan toen we deze tour begonnen. Toen we in ons bed wilde gaan, was het voor ons gevoel een uur of drie 's nachts, maar in werkelijkheid was het nog maar half 12!

Woensdagochtend hebben we lekker uitgeslapen en gingen we weer op pad naar een andere plaats en familie om te gaan overnachten. Het zou vooral een dag zijn die we door zouden brengen in het busje en onderweg zouden we nog een stop maken om een tempel te bekijken. Nadat we via de hazenpaden, over stenen en door de rivieren de uitgang van het National Park hadden gevonden was er ergens langs de weg weer tijd om te gaan lunchen. Wij zijn de heuvel op gegaan om van het uitzicht te genieten en ons te verbazen over de enorme insecten met een angel. wij hebben ze maar gewoon units genoemd! Na weer terug naar beneden te zijn gekomen had Yara een heerlijke vissoep voor ons gemaakt met allerlei groenten erin. Hierna vervolgden we onze weg en stopte we in de oude hoofdstad van Mongolië: Kharakhorum. Deze stad was het bruisende hart van het groot-Mogol Rijk tijdens de periode waarin de Mongolen het grootste rijk van de wereld hadden, in de 13 en 14e eeuw, wat reikte van Korea tot aan Europa. De nationale held, Chingiss Khan (de Willem van Oranje van Mongolië), is hier in de stad prominent aanwezig net zoals overal in Mongolië. Het bier, wodka, chips en allerlei andere dingen zijn vernoemd naar deze man. Na het oude tempelcomplex te hebben bezocht zijn we naar een museum geweest over deze plaats. na het bezoek vervolgde we onze weg richting de bergen waar we de nacht zouden doorbrengen. Rond half 8 informeerde wij bij Yara hoe lang het nog zou duren voordat wij er zouden zijn, en als antwoord kregen we een uurtje. Maar... met de Mongoolse uurtjes moet je het niet zo nauw nemen. Na een halfuur gingen we uiteindelijk ook bij een dorpje stoppen om het nationale gerecht van Mongolië te verorberen, ksuushuur. Dit zijn gefrituurde pannenkoekjes met vlees erin. Tegen een uur of tien kwamen we aan in de bergen bij de ger en in de duisternis was het uitzicht aan de voet van de berg fantastisch. Ook was het hier een stuk luxer dan de plekken waar we tot nu toe waren geweest. Er was zelfs een wc gebouw met een gewone toilet erin... We zeiden al voor de grap dat dit niet de bedoeling zou zijn en dat we gewoon een rots zouden opzoeken voor het doen van ons behoefte! Na samen met onze chauffeur en Yara een potje yahtzee te hebben gedaan, het is fantastisch om dit spel aan onze om Mongolische reisgenoten uit te leggen en dan te zien dat ze het ook echt begrijpen, met een knabbeltje en een drankje erbij zijn we lekker op tijd naar bed gegaan.

Donderdag, onze een na laatste dag van onze trip door de binnenlanden van Mongolië, begonnen we met een bezoek aan een oud tempelcomplex aan de voet van de berg waar wij verbleven. Echter is er, net zoals bij de tempels van de dag ervoor, nog weinig overgebleven van de tempels. De tempels die je ziet zijn vooral weer herbouwd na de Sovjet periode. Stalin heeft in de jaren '30 toen hij Mongolië bij zijn Sovjet rijk voegde alle godsdiensten verboden en daarom verwoeste hij alle tempels en vermoorde alle monniken in Mongolië. De tempels van de Mongolen, die geloven in het boeddhisme, zijn enorm mooi en kleurrijk om te zien. Na het bezoek aan dit tempelcomplex hadden we de tijd om zelf een hike te doen. Bij het zien van de hoge bergen, hebben we geprobeerd om de bergtop te beklimmen en dit is ons aardig gelukt. Het doel wat we voor ogen hadden hebben we gehaald, waarna we konden genieten van het fantastische uitzicht over de vallei. Na de lunch zijn we weer in het busje gestapt op weg naar onze laatste nomadenfamilie...
Na een tijdje in de bus gezeten te hebben kwamen we, vergeleken met de rest van de week, vroeg aan bij de familie. Rond een uur of 7 kwamen we aan en stond de zon nog steeds hoog in de lucht. Na het avondeten zijn we met ze drieën een kleine hike gaan doen richting de zandduinen van Mongolië. We waren gelukkig net op tijd om de mooie zonsondergang te zien... De hoge zandduin, de klimduin 2.0, was natuurlijk een mooie uitdaging om vanaf te rennen. Echter was de klimduin 2.0 iets stijler dan de echte klimduin, maar was het heerlijk om er vanaf te rennen! De laatste avond in een ger was rustig, we hebben met ze drieën allerlei spelletjes gedaan, van yahtzee tot rummikub.

Vrijdagochtend stonden we iets eerder op dan de rest van de week en zijn we op weg gegaan naar het Hustai National Park om daar de wilde paarden te gaan bekijken. In dit national park, waar geen dorpen zijn met mensen en hun kuddes, staat het park volledig in het teken van de wilde dieren, met in het bijzonder dus de wilde paarden. De wilde paarden, die aan het eind van de 19e eeuw heel veel naar de Europese dierentuinen zijn gebracht, waren halverwege de 20e eeuw uitgestorven in Mongolië. In 1992 zijn ze begonnen met het reïntegreren van de wilde paarden door dezelfde paarden weer uit de Europese dierentuinen te halen, waaronder uit Nederland. Inmiddels is de populatie in het national park flink aan het groeien en zijn er ongeveer 300 wilde paarden. In het park hebben we ongeveer een halfuur gereden toen we een wild pad zagen. De ranger die met ons mee was af aan dat dit paard al oud was en een gebroken been heeft, waardoor hij afgestoten is door de rest van de groep. Even later vonden we hoog in de bergen een kudde van ongeveer tien wilde paarden, waarvan drie veulens. Om ze niet alleen door de verrekijker te willen zien, betekende het dat we een flinke hike omhoog moesten maken. Zo gezegd zo gedaan en toen we op ongeveer 20 meter afstand van de paarden stonden was het wel de moeite waard om het hele stuk omhoog te klimmen en lopen. Fascinerend om te zien hoe deze wilde paarden er uitzien en hoe ze verschillen met de gewone Mongoolse paarden. Waar ik toch wel achter ben gekomen is dat het hebben van goede schoenen bij het hiken toch wel belangrijk is. Op mijn schoenen die ik voor 13 euro in Estland heb gekocht, aangezien ik mijn eigen thuis was vergeten, is het toch een stuk zwaarder en moeilijker. In China maar eens kijken of ze goede wandel en bergschoenen hebben.
Na het bezoek aan het National Park zijn we weer in het busje gestapt, hebben we onderweg voor de laatste keer kunnen genieten van de kookkunsten van Yara op deze trip. we hebben wel in het busje gegeten, gezien de enorme hoeveelheid vliegen die er rond vlogen! Na de lunch zijn we terug richting Ulaanbaatar gegaan...

Een paar leuke puntjes van aandacht wat betreft mijn trip door Mongolië op een rijtje gezet:
- Zes dagen en vijf nachten lang door de binnenlanden van Mongolië leek in mijn ogen in eerste instantie erg lang, maar na afloop kan ik zeggen dat de dagen om zijn gevlogen.
- Zes dagen zonder wifi, internet en het gebruik van je telefoon als telefoon kan best relaxt zijn...
- Poep. Poep vind je overal in Mongolië, waar je ook loopt. Ik bedoel dan niet poep van een mens, maar van alle dieren. Je kan niet ergens lopen zonder poep om je heen te zien liggen.
- Heb je een hekel of een fobie voor insecten dan is Mongolië niks voor jou. Of misschien juist wel, omdat je op die manier er heel snel vanaf komt. Je komt namelijk overal vliegen, krekels, sprinkhanen en allerlei andere insecten tegen. Je begint er op een gegeven moment zelfs aan te wennen!
- Het slapen in een ger is fantastisch. Een hele leuke ervaring, maar de bedden die ze in de ger hebben staan zijn niet altijd goed voor je ledematen. De bedden, hoewel je het soms meer een soort bedden met alleen een houten plank eronder kan noemen, zijn zo hard dat je 's morgens soms wakker kan worden met pijn in je rug en in je nek!
- Als laatste uiteraard het douchen en de toilet. Wildplassen is normaal. Als je moet ga je gewoon ergens staan om te plassen. Je andere behoefte doen is soms wat zwaarder gezien de toiletten die we gezien hebben. De uitstapjes naar de museums waren sowieso al goed vanwege het toiletbezoek dan! Het douchen is er ook niet bij, het zwemmen in de rivier daarentegen is een goed alternatief, alleen heb je jammer genoeg niet altijd een rivier in de buurt...

Al met al waren deze 6 dagen fantastisch en een belevenis om nooit te vergeten!