Een betoverend Turkije

De nachtbus van Varna naar Istanbul ging zeer voorspoedig. Midden in de nacht kwam ik aan bij de grens tussen Bulgarije en Turkije. Ik was bij de grens om 1.30 uur en een uur later kon de bus zijn weg weer vervolgen. Mijn visum werd goedgekeurd en nadat alle bagage gescand was kon de bus verder en kwam ik om 06.00 uur aan op het immens grote busstation van Istanbul. Ik moest hier nog een uurtje wachten voordat het openbaar vervoer zou starten en dat was helemaal niet erg. De mensen op het busstation waren erg vriendelijk en behulpzaam. Ik heb en kopje soep gegeten en mijn eerste ҫay (thee) gedronken. Om 7 uur heb ik de metro en de tram gepakt om in het centrum van Istanbul uit te stappen. Om bij mijn hostel te komen, liep ik in de rust van de vroege ochtend tussen twee grootheden uit de stad: de Hagia Sophia aan de ene kant en aan de andere kant de Blauwe Moskee.
In mijn hostel hoorde ik van de eigenaar dat het voor de toeristische sector op dit moment overleven is in Turkije, maar vooral in Istanbul. De ongeregeldheden in Turkije zorgen voor een afname in toeristen van maar liefst 90%. Niet verwonderlijk, want ook ik heb getwijfeld hoe het zou zijn in Turkije en dan speciaal in Istanbul. Na wikken en wegen heb ik besloten om mij niet te laten afschrikken door de situatie in het land van dit moment. Op dat moment laten wij zien dat de angst regeert en hetgeen wat het land juist nodig heeft is het geld uit de toeristische sector. In de vroege ochtend, de drukte in de metro en in de tram, en de rust in Sultanhamet zorgde er bij mij voor dat ik mij veilig voelde in de stad. Er lijkt op het eerste gezicht weinig aan de hand en je kan het je al helemaal niet voorstellen dat drie weken voor mijn bezoek aan deze stad er nog tanks doorheen reden en de gevechtsvliegtuigen over vlogen. In het hostel was het wel te merken. Van de 70 beschikbare bedden, waren er toen ik aan kwam maar 10 bedden bezet. Het jaar ervoor rond deze tijd had het hostel, een van de hoogst gewaarde hostel van Istanbul, een bezetting van 100%.
Nadat ik in de ochtend wat heb bijgeslapen ben ik in de middag Istanbul gaan bekijken. Istanbul is een grote, echt een hele grote stad. In Istanbul wonen volgens de officiële berichtgeving 14 miljoen mensen, maar de Turkse mensen die ik gesproken heb zeggen dat er minstens 20 miljoen mensen wonen in de stad. Istanbul, of Constantinopel zoals ze het vroeger noemde, is door keizer Constantijn in 324 uitgeroepen tot de nieuwe hoofdstad van het Romeinse Rijk. Door dit Romeinse verleden zijn er in de stad nog steeds meerdere Romeinse resten te vinden waarvan de Hagia Sophia het belangrijkste symbool is. Tot aan de verovering van Constantinopel door de Ottomanen in 1453 was het de hoofdstad van het Romeinse Rijk en later het Byzantijnse Rijk. Mijn eerste bezoek was aan de Hagia Sophia. De Hagia Sophia is nu een museum, maar werd in de Romeinse Tijd gebouwd als kerk. Na de verovering van Constantinopel door de Ottomanen werd de Hagia Sophia een moskee in plaats van een kerk. Binnen in de Hagia Sophia zie je ook de verschillende onderdelen van twee godsdiensten terugkomen in één gebouw. De verering van Jezus en de verering van Mohammed zijn samengebracht in één gebouw. Een ander voordeel van de weinige toeristen is dat je niet in de rij hoeft te staan en dat het binnen lekker rustig is.
Na mijn bezoek besloot ik naar de andere kant van het Europese gedeelte van de stad te gaan om te kijken hoe het in de gewone straatjes en op het grootste plein van Istanbul was. Turkije is erg nationalistisch aangelegd en overal zie je de Turkse vlag wapperen. Ik dacht dat dit gevoel aangewakkerd is door de coup, maar na horen en zeggen is dit altijd al zo geweest. De verering van Erdogan is, hoe het naar buiten wordt gebracht, erg groot. Ik liep naar het Taksimplein. Op het Taksimplein gebeuren eigenlijk de meeste dingen in Istanbul. Het begon de coup en hier waren drie jaar geleden de protesten tegen Erdogan. Terwijl ik op het plein rond liep was er weinig van de onrust te merken. Er is een monument gemaakt met bloemen waar de namen zijn te lezen van de mensen aan de kant van Erdogan die zijn overleden tijdens de coup. Van een Amerikaan hoorde ik dat in de avond er een heleboel propaganda is op het Taksimplein. Er worden speeches gehouden, gratis eten uitgedeeld en na 8 uur is het openbaar vervoer gratis zodat iedereen naar het plein kan komen.
Ik ben na mijn bezoek aan het Taksimplein naar de Turkse barbier geweest voor een totale gezichtsverzorging. Knippen, scheren, gezichtsmassage en een haarmassage! Op de terugweg heb ik de oude Galata Tower beklommen met een betoverend uitzicht over Istanbul als resultaat.
Terug in het hostel ben ik samen met de Australiërs, een Nederlander en een Duitser wat gaan eten. Een shisha kan hierbij niet ontbreken en na het eten heb ik nog wat gedronken op het terras op het dak van het hostel. Hierbij kwam ik met een van de drie Turken die hier was in gesprek over de politieke situatie in het land. Dit is toch een onderwerp waar iedereen, de toeristen maar ook de lokale bevolking zelf mee bezig is. De man met wie ik gesprek was was een duidelijke tegenstander van Erdogan en vergeleek de man zelfs met Hitler! Duidelijk was dat hij vond dat het hele verhaal van de coup enorm opgeblazen is door de media. Er waren een paar tanks, maar in wezen viel het wel mee en merkte ze er in Istanbul weinig van. Het opmerkelijkste was dat er ineens gevechtsvliegtuigen over kwamen vliegen.

De tweede dag in Istanbul was in eerste instantie een zware. Het was vrij laat geworden en ik had besloten om in de nacht een bus te pakken naar Göreme in Cappadocia, omdat er geen bus overdag die kant op zou gaan. De tweede dag heb ik de Blauwe Moskee bezocht en ben ik naar mijn tweede karavanserai geweest. Deze karavanserai in het centrum van Istanbul, vlak voor de ingang van de Grand Bazaar, is een oude die stamt uit de 11e eeuw. Het was even zoeken naar de karavanserai, want deze wordt nog steeds gebruikt, alleen heeft het tegenwoordig een andere functie. Je kan aan de uiterlijke kenmerken zien dat het vroeger een karavanserai was, maar tegenwoordig wonen mensen in de kamers of hebben hier een werkplaats. Hierna ben ik naar de Grand Bazaar geweest en naar de Bassilica Cictern. Deze ondergrondse wateropslagplaats, een overblijfsel uit de Romeinse tijd, is niet meer in functie, maar is tegenwoordig een toeristische attractie. Voor mij, en waarschijnlijk ook voor de lezers van de Dan Brown boeken, is deze plaats bekend vanwege het slotstuk van het boek én de film Inferno.
Voordat ik weg zou gaan uit Istanbul kon een boottrip over de Bosporus niet ontbreken. De rivier is een belangrijke zeestraat tussen aan de ene kant de Zwarte Zee en de andere kant de Middellandse Zee (of eigenlijk de Egeïsche Zee). De boottrip was erg relaxt en na twee uur varen was het weer tijd om aan land te gaan en naar het hostel terug te gaan om mij zelf klaar te maken om naar Cappadocia te gaan.
Samen met een Amerikaan en een Japanner werden we naar het busstation gebracht en om 20.30 uur vertrok de nachtbus voor de 12 uur durende rit naar Göreme.

In het begin van de rit was het nog erg onrustig, vanwege het vele stoppen in de verschillende plaatsen, maar in de nacht heb ik toch zeker drie uurtjes mijn ogen dicht kunnen doen. Ik had het geluk dat ik twee plaatsen voor mijzelf had en toch nog een beetje bewegingsruimte om enigszins te slapen.
Aangekomen in Cappadocia, gingen we verder met een klein busje naar Göreme.
Wow, alleen al in het busje naar Göreme was het landschap om mij heen betoverend. Het is eigenlijk niet te omschrijven hoe het landschap er hier uit ziet.
Cappadocia, wat land van mooie paarden betekent, is ontstaan door een combinatie van vulkaanuitbarstingen en verwering. Doordat er zowel tufsteen als kalksteen te vinden is en de verwering van beide steensoorten anders is ontstaat er een soort van maanlandschap wat er betoverend uitziet. In de tijd van de Romeinen zijn er in de vele grotten allemaal kerken gebouwd en woon(den) er mensen in de grotten. Nu nog steeds wonen er mensen in de grotten of zijn er hotels gevestigd in de grotten.
Na een rustig dagje bij het zwembad ben ik in de avond met een quad de omgeving gaan ontdekken. We reden met een groepje rond en ik kwam onder anderen langs Love Valley, Red Valley, Rose Valley, Honey Valley en Sword Valley. Welke welke nou precies was toen we aan het rond rijden waren weet ik niet meer! We sloten af op een hoger punt met een uitkijken op de ondergaande zon. Ik dacht na deze avond dat het niet veel beter zou kunnen…

De dag erna ging de wekker om 03.45 uur, want om 04.00 uur werd ik opgehaald voor de ballonvaart over Cappadocia. Na een kort ontbijt en uiteraard een kopje thee gingen we met ongeveer 15 man in de bak onder de ballon zitten.
Ik dacht dat het niet beter kon, maar blijkbaar was het dus wel mogelijk! Zonder te overdrijven denk ik dat het een van de mooiste dingen is die ik ooit in mijn leven gedaan heb. Ik zat in een luchtballon, had een fantastisch uitzicht, een betoverend landschap, meerdere ballonnen die de lucht in gaan en de opkomende zon. Het is eigenlijk niet te beschrijven hoe de ballonvaart was. We bleven een uurtje in de lucht hangen en na het bijbehorende champagneontbijt werd ik weer afgezet bij het hostel.
Wat een ervaring!
Na wat bijgekomen te zijn, ik heb nog even een paar uurtjes bijgeslapen, en een Turks ontbijt, besloot ik een scooter te huren om de omgeving te bekijken. Ik heb een rondje van ongeveer 65 kilometer gemaakt langs het Göreme Open-Air museum en de plaatsen Ҫavuşin, een plaats met een kathedraal op het uiterste puntje van de rots, Avanos en Ürgüp. Alsof het zo moet zijn, kwam ook in Cappadocia het fenomeen karavanserai weer naar voren. Onderweg ben ik langs geweest bij de gerenoveerde karavanserai Saruhan. Karavanserai Saruhan is waarschijnlijk omstreeks 1238 gebouwd op de route Karasaray-Kayseri. Om de ongeveer 35-40 kilometer kan je een karavanserai vinden. De reden hiervoor is dat de kamelen met de lading ongeveer die afstand konden lopen per dag. Op deze manier hadden de handelaren altijd een slaapplaats om te verblijven en om te handelen met andere handelaars.
In de avond kwam ik in gesprek met twee andere backpackers uit Nieuw-Zeeland en eentje uit Canada. Zij zouden de volgende dag naar Georgië gaan. We zijn wat wezen eten en het was een gezellige avond. Ik merk dat ik ondertussen meerdere backpackers tegenkom die ongeveer dezelfde plannen hebben als ik. Het is leuk om op deze manier informatie uit te wisselen en het is heel anders dan het reizen in Europa.

Mijn derde dag in Cappadocia heb ik de Green Tour gevolgd. Om 09.30 uur werd ik samen met mijn Japanse vriend Hiro opgehaald. De Green Tour is een tour die mij langs de hoogtepunten van de regio heeft gebracht die iets verder weg van Göreme liggen. Eerst ben ik naar de Underground City van Derinkuyu geweest. Deze ondergrondse stad is gebouwd in de Romeinse tijd en is later uitgebouwd tot een stad van 8 verdiepingen diep! Het was soms erg stijl en krap, bukken was vereist, om naar de volgende verdiepingen te gaan. Als je claustrofobisch bent is een bezoek aan de Underground City geen pleziertje!
Onze tweede bezoek was aan Selime kathedraal, een kathedraal die in de rotsen terug te vinden is. Het hoogtepunt was echter het bezoek aan de Ihlara Valley. Ihlara Valley is een soort van kloof die door een rivier is doorboord. Het hoogteverschil is inmiddels opgelopen tot ongeveer 100 meter. We hebben vier kilometer gelopen door de valley en het uitzicht om ons heen was betoverend. Elke keer verrast de omgeving hier in Cappadocia mij weer met iets nieuws in het afwisselende maanlandschap. Tijdens de tour had Hiro een andere Japanner gevonden en in de avond ben ik een typisch Turks gerecht wezen eten met de Japanners. Ik heb een pottery chicken kebab gegeten. De kebab word in een pot gedaan en bereid in een oven. Aan tafel wordt de pot open geslagen en komt het stromende gerecht naar buiten! Heel erg lekker om een keer gegeten te hebben!

Mijn laatste echte dag in Cappadocia. De wekker ging om 05.15 uur om de zonsopgang vanaf de grond en het opstijgen van de luchtballonen te bekijken. Wat een adembenemend gezicht, maar vanuit de lucht is het toch nog steeds mooier. Ook hier in Cappadocia is te merken dat het toerisme een flinke daling heeft ingezet door alles wat er zich in Turkije afspeelt. Normaal gesproken gaan er minimaal 100 luchtballonen de lucht in, maar het aantal blijft nu steken op maximaal 30 stuks.
Iets later op de ochtend besloot ik weer een scooter te huren en op zoek te gaan naar de andere karavanserai op de route Aksaray-Kayseri. Op de kaart leek het niet zo ver, ongeveer 35 kilometer rijden, maar in werkelijkheid bleek de afstand iets verder! Na 70 kilometer rijden kwam ik aan bij de karavanserai Aǧzikarahan. Deze karavanserai stamt uit 1231 en is niet verbouwd zoals de andere karavanserai die ik in Cappadocia heb bezocht. Toch was het de grote afstand op de scooter gelukkig wel waard!
Na het bezoek aan de karavanserai ben ik de 70 kilometer over de Turkse snelweg met mijn scooter weer teruggegaan. Onderweg ben ik in Uҫhisar nog afgestapt om het kasteel te beklimmen en een mooi overzicht te hebben over de omgeving die ik de afgelopen vijf dagen heb gezien. Wat een fantastisch mooie omgeving is dit!
De rest van de dag heb ik genoten van het zwembad, heb ik een Turkse hamam bezocht (echt een leuke ervaring) en in de avond nog wat gegeten met een Frans stel. Dit stel gaat ongeveer dezelfde route als ik doen, alleen heeft een jaar om over hun wereldreis te doen en dus iets meer tijd dan ik heb.

Dinsdag 9 augustus ging ik al vroeg op weg met de bus richting de hoofdstad Ankara. Ankara is de tweede grootste stad van Turkije met iets meer dan 5 miljoen inwoners. Daar waar Istanbul erg gericht is op de geschiedenis en het toerisme, merk ik meteen dat dit in Ankara minder het geval is. Ik zie minder toeristen en in het hostel verblijven ook voornamelijk mensen die aan het wachten zijn op een visum voor een land.
Dat de politieke situatie voor nog meer onrust zorgt in de hoofdstad had ik op zich wel verwacht. Vandaar ook mijn keuze om maar één nacht in Ankara te verblijven, omdat ik morgen een vlucht heb naar Georgië vanuit Ankara. Toen ik het busstation in wilde gaan, merkte ik ook dat er hier veel meer controles uitgevoerd worden. Ik moest al mijn spullen open maken, maar gelukkig mocht alles wel in mijn backpack houden.
In Ankara zelf is eigenlijk weinig te zien. Uiteraard zijn er hoogtepunten in de stad, maar doordat ik zelf moe was, weinig zin had en de hoogtepunten niet echt heel speciaal zijn heb ik het bij een ding gehouden. Ik heb een bezoek gebracht aan Antikabar, oftewel het mausoleum van Mustafa Kemal Atatürk, de stichter van het huidige Turkije op een heuvel in de stad. Het is een groot en indrukwekkend gebouw, waar ook een museum zit waarin allerlei spullen uit het leven van Atatürk ten toon gesteld worden. Atatürk is voor de Turkse bevolking echt de grote held die er voor gezorgd heeft dat er een groot Turkije ontstond in 1923.
Na het bezoek aan Antikabar ben ik naar het grootste plein van Ankara gegaan: Kizilay plein. Dit plein staat bekend als plek waar de Turkse bevolking samen komt bij politieke evenementen of demonstraties. Ik was er rond 6 uur en ik merkte dat het al redelijk druk begon te worden bij het plein. Ondanks het advies van het ministerie van Buitenlandse Zaken om drukke plein te vermijden besloot ik in de avond alsnog een kijkje te gaan nemen. De straten rondom het plein, ook de straat waar mijn hostel is, zijn afgezet en er lopen duizenden mensen rond met een Turkse vlag in hun hand. De Turkse vlaggen worden ook overal op straat verkocht aan de mensen. Tijdens het zingen van liederen voor de Turkse democratie en tegen de coupplegers worden er onder anderen ook fakkels afgestoken. Om de mensen tevreden te houden wordt er drinken (water of thee) en wat te eten uitgedeeld. Ik kan je vertellen dat het een hele aparte situatie is om hier tussen te staan. Aan de ene kant is er totaal geen dreiging op het plein. Iedereen wordt gefouilleerd voordat je het plein op komt, maar het is niet alsof er overal politie staat. De politie staat wel klaar voor het geval er iets mocht gebeuren, maar het voelt niet bedreigend. Wel is het een enorm dubbel gevoel voor mij, want ik had echt het gevoel alsof ik in een enorm grote propaganda show terecht gekomen was.

Al met al kan ik na deze dagen in Turkije zeggen dat de gedachten die ik had over Turkije vanwege alle problemen in het land mij onwijs zijn meegevallen. Je merkt vooral in de steden, en dan nog meer in Ankara dan in Istanbul, dat er iets aan de hand is in het land, maar zodra je het binnenland in gaat is dit niet meer aan de orde. De politieke spanningen blijven wel het onderwerp van gesprek. Of het nou tussen de backpackers onderling is of met lokale Turkse mensen.
Ik kan iedereen aanraden om gewoon naar Turkije te gaan, want in mijn ogen is het veilig om te reizen naar de toeristische attracties die Turkije heeft. Ik heb maar een klein gedeelte van dit immense land gezien, maar ik weet zeker dat ik nog een keer terug ga keren naar Turkije om meer van dit land te zien met zijn enorme diversiteit. Nu op naar de Kaukasus: Georgië!